
आचार्य चाणक्यसँग अर्थशास्त्र, राजनीति विज्ञान, कूटनीति र समाजशास्त्र जस्ता धेरै विषयहरूमा गहिरो ज्ञान रहेको थियो। उनले आफ्नो जीवनमा दुवै राम्रो र नराम्रो समयको अनुभव गरे। त्यसकारण उनी सबै अवस्थाबारे राम्ररी जान्दथे। चाणक्यले आफ्नो अध्ययन, ज्ञान र अनुभवको नीतिशास्त्रको रुपमा व्यक्त गरेका छन् । यति धेरै समय बितिसकेपछि पनि चाणक्यका नीतिहरू आज पनि मानव जीवनको लागि सटीक रहेका छन्। चाणक्य एक कुशल अर्थशास्त्री थिए। त्यसैले उनले नीतिशास्त्रमा काम र व्यापारसंग सम्बन्धित महत्वपूर्ण कुराहरुको बारेमा उल्लेख गरेका छन्।
धैर्यवान हुनुहोस्
चाणक्यका अनुसार मान्छेले नराम्रो समयमा साहस गुमाउनु हुँदैन। प्रत्येक परिस्थितिलाई धैर्यताका साथ संघर्ष गर्नुपर्दछ। जसले साहस र धैर्यता संग कठिन परिस्थितिमा पनि दृढतापूर्वक लाग्दछन्, उनीहरूले खराब समयलाई सजिलै पार गर्छन्। त्यस्ता व्यक्तिहरूले पक्कै पनि सफलता पाउँछन्।
रणनीति वा योजना बनाउनुहोस्
चाणक्यका अनुसार व्यापार र रोजगारीका हरेक क्षेत्रमा प्रतिस्पर्धी र शत्रुहरू हुन्छन्। जब शत्रुहरू सक्रिय हुन्छन्, क्रोधमा तुरुन्त प्रतिक्रिया दियो भने हानिकारक हुन सक्छ। त्यसकारण, चिन्तित हुनुको सट्टा आफ्नो रणनीति बनाएर शान्त दिमागले काम गर्नुपर्दछ र उचित अवसर आउँदा रणनीति सफल बनाउने कोसिस गर्नुपर्छ ।
वार्ता जारी राख्नुहोस्
कुनै पनि व्यापारमा सहि संवाद हुनु धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। त्यसैले जो सँग तपाईंको व्यापारिक सम्बन्ध छ, उनीहरुसँग कुराकानी स्पष्ट राख्नुहोस्। कुनै पनि काम वा व्यवसायको कार्यस्थल क्षेत्रमा कहिले काहिँ गलतफहमीको कारण सम्बन्ध प्रभावित हुन्छ। त्यसकारण वार्तालाई सुदृढ पार्नु आवश्यक छ।
कडा परिश्रमबाट पछि नहट्नुहोस्
चाणक्यका अनुसार सफलताको सब भन्दा ठूलो हतियार भनेको कडा मेहनत हो। तसर्थ, हरेक परिस्थितिमा, एक व्यक्ति निरन्तर काम गर्नु पर्छ। अल्छी व्यक्ति कुनै पनि क्षेत्रमा सफल हुन सक्दैन। आजको काम भोलि कहिले पनि स्थगित गर्नु हुँदैन।